邦板牙语

(重定向自邦板牙语

邦板牙语KapampanganCapampan͠gan库利坦字母),按其名称的英语读法又译作帕姆潘格语卡帕姆潘格语卡片片甘语,是一种在菲律宾吕宋岛中部所使用的语言,属于“北菲律宾语言”。邦板牙语是菲律宾的八大民族语言之一,按人口比例,是菲律宾第六大语言人口[1]。这种语言的母语使用者位于全邦板牙省丹辘省南部、巴丹省北部,而在布拉干省新怡诗夏省部分人口及在三描礼士省阿埃塔人亦听得明白。邦板牙语在当地的名称叫作“Amanung Sisuan”,字面意思就是“喂奶时的语言”,也就是母语的意思。

邦板牙语
Kapampangan
母语国家和地区菲律宾
区域中央吕宋
母语使用人数
290万,是菲律宾第六大语言人口[1]
语系
文字拉丁字母 (Kapampangan or Spanish variant);
Historically written in Kulitan
官方地位
作为官方语言Regional language in the Philippines
管理机构Commission on the Filipino Language
语言代码
ISO 639-2pam
ISO 639-3pam

历史 编辑

邦板牙语的名称源于“邦板”(pampang,意思即是“河岸”。在16世纪西班牙人到达菲律宾以前,人们对这种语言可以说没有几多认识。 到了18世纪,Diego Bergaño神父写了两本有关这种语言的著作,分别为Vocabulario de la lengua Pampanga[2]Arte de la lengua Pampanga,是邦板牙语研究的经典。

例子 编辑

常用词语 编辑

  • Komusta na ka? - 你好吗?
  • Masalese ku pu. - 我很好.
  • Mayap ku pu. - 我很好.
  • Nanung lagyu mu? - 你叫什么名字?
  • Malagu ka talaga! - 你很漂亮!
  • Kasanting mo! - 你很帅!
  • Wa - 是
  • Ali - 不
  • Me keni. (from 'Ume ka keni'). - 来。
  • Bisa kung maglolo keka. - “我想追求你”
  • Tabalu keka - 字面意思指“我并不认识你”
  • E ku balu.- 我不知道。
  • Mako na ku. - I am going.
  • Mangan ta na, mangan tamu. - 我们吃饭吧。

数字 编辑

数字  邦板牙语
1 Metung/Isa
2 Adua
3 Atlu
4 Apat
5 Lima
6 Anam
7 Pitu
8 Walu
9 Siyam
10 Apulu
11 Labing metung
12 Labing adua
13 Labing atlu
14 Labing apat
15 Labing lima
20 Adwang pulu
21 Adwang pulu't metung
22 Adwang pulu't adua
30 Atlung pulu
100 Dinalan
200 Aduang dalan
1,000 Libu / Metung Libu / Metung a Libu
2,000 Aduang Libu
10,000 Lacsa
100,000 Gatus
200,000 Adwang Dalan Libu / Adwang Dalan A Libu
1,000,000 Sangyuto
2,000,000 Aduang Milyun (Modern)
1,000,000,000 Bilyun / Metung Bilyun / Metung a Bilyun (Modern)

传统邦板牙语歌曲 编辑

Atin Ku Pung Singsing

Atin ku pung singsing
Metung yang timpukan
Amana ke iti
King indung ibatan [Better = "Kang..."]
Sangkan keng sininup
King metung a caban
Mewala ya iti,
E ku kamalayan.

King sukal ning lub ku
Susukdul king banua
Pikurus kung gamat[or the active "Mikurus..."]
Babo ning lamesa
Ninu mang manakit
King singsing cung mana
Kalulung pusu ku
Manginu ya keya.

English Translation:

I once had a ring
With a beautiful gem
I inherited this
From my mother
I stored it as well as I could
In a hopebox
But it just suddenly disappeared
I didn't notice.

The heartache inside me
Is as high as the sky
My crossed hands (as I pray)
Are upon the table
Whoever would find
That inherited ring
[Better: My inherited ring] My poor heart (that's aching)
Shall forever worship him/her.

Aldo ning Quequeng Quasal

Pengacu ning sintang cacung liguran
Queng Domingo aldo na ning quequeng casal
Mipalucsu ya'ing pusu cu queng tula't ligaya
Micaul que pang adua bayu memun caya

Aniang miras ing aldo ning tipanan
Migayac at misulud cung pangcasal
Bigung calma aniang miras cu lele altar ning pisamban
Cacasal de ring aliwa'y Sintang Irang. (2X w/ ref.)

Refrain:

Sintang Irang ning bie co
Ica ing mal canacu
Nung miwale ca siping cu
Ay mate cu!

Ica ing sampaga, acu ing maging ambun
Acung babie tula qng pusu paragul
Potang bigla cang magticum
Ing tanque malanat
Ing tanque malagas!
Mabaldug qng gabun!

参看 编辑

参考资料 编辑

注释 编辑

  1. ^ 1.0 1.1 Philippine Census, 2000. Table 11. Household Population by Ethnicity, Sex and Region: 2000
  2. ^ Bergaño

参考文献 编辑

  • Bautista, Ma. Lourdes S. 1996. An Outline: The National Language and the Language of Instruction. In Readings in Philippine Sociolinguistics, ed. by Ma. Lourdes S. Bautista, 223. Manila: De La Salle University Press, Inc.
  • Bergaño, Diego. 1860. Vocabulario de la Lengua Pampanga en Romance. 2nd ed. Manila: Imprenta de Ramirez y Giraudier.
  • Castro, Rosalina Icban. 1981. Literature of the Pampangos. Manila: University of the East Press.
  • Fernández, Eligío. 1876. Nuevo Vocabulario, ó Manual de Conversaciónes en Español, Tagálo y Pampángo. Binondo: Imprenta de M. Perez
  • Gallárdo, José. 1985-86. Magaral Tang Capampangan. Ing Máyap a Balità, ed. by José Gallárdo, May 1985- June 1986. San Fernando: Archdiocese of San Fernando.
  • Henson, Mariano A. 1965. The Province of Pampanga and Its Towns: A.D. 1300-1965. 4th ed. revised. Angeles City: By the author.
  • Kitano Hiroaki. 1997. Kapampangan. In Facts About The World’s Major Languages, ed. by Jane Garry. New York: H.W. Wilson. Pre-published copy
  • Lacson, Evangelina Hilario. 1984. Kapampangan Writing: A Selected Compendium and Critique. Ermita, Manila: National Historical Institute.
  • Manlapaz, Edna Zapanta. 1981. Kapampangan Literature: A Historical Survey and Anthology. Quezon City: Ateneo de Manila Universit Press.
  • Panganiban, J.V. 1972. Diksyunaryo-Tesauro Pilipino-Ingles. Quezon City: Manlapaz Publishing Co.
  • Pangilinan, Michael Raymon M. 2004. Critical Diacritical. In Kapampangan Magazine, ed. by Elmer G. Cato,32-33, Issue XIV. Angeles City: KMagazine.
  • Samson, Venancio. 2004. Problems on Pampango Orthography. In Kapampangan Magazine, ed. by Elmer G. Cato,32-33, Issue XII. Angeles City: KMagazine.
  • Tayag, Katoks (Renato). 1985. "The Vanishing Pampango Nation", Recollections and Digressions. Escolta, Manila: Philnabank Club c/o Philippine National Bank.
  • Turla, Ernesto C. 1999. Classic Kapampangan Dictionary. Offprint Copy

外部链接 编辑