他納·科曼 編輯
他納·科曼(泰語:ถนัด คอมันตร์;皇家轉寫:Thanat Khoman,1914年5月9日—2016年3月3日),泰國外交官、政治家,曾於1959年至1971年期間擔任泰國外交部部長,於1979年至1982年期間擔任民主黨主席,並於1980年至1982年期間兼任泰國副首相。他是東南亞國家聯盟(東盟)的創始人之一。
他納·科曼 ถนัด คอมันตร์ | |
---|---|
泰國副總理 | |
任期 1980—1982 | |
泰國外交部部長 | |
任期 1959年-1971年11月17日 | |
前任 | 旺·威泰耶康親王 |
繼任 | 他儂·吉滴卡宗 |
民主黨主席 | |
任期 1979年-1982年 | |
前任 | 社尼·巴莫 |
繼任 | 披猜·拉達軍 |
個人資料 | |
出生 | 暹羅曼谷 | 1914年5月9日
逝世 | 2016年3月3日 泰國曼谷 | (101歲)
國籍 | 泰國 |
政黨 | 民主黨 |
配偶 | 茉莉·科曼 |
母校 | 易三倉學校、巴黎大學 |
宗教信仰 | 上座部佛教 |
生平
編輯他納在1914年5月9日生於曼谷[1],出身自華裔家庭,父親既是暹羅第一家法學院的畢業生,也是暹羅大理院的法官。他首先從曼谷易三倉學校轉學到法國波爾多一所高中,完成高中課程,然後獲得暹羅外交部的獎學金,到波爾多和巴黎繼續升學,於1939年在巴黎高等國際研究學院(IHEI)和巴黎政治學院考取學位,到1940年又於巴黎大學獲頒法學博士學位[2][3]。
他納學成歸國後,必須根據獎學金的獲獎條件,前往外交部工作[4]。第二次世界大戰期間,他在1941年奉派東京,擔任泰國駐日大使館二等秘書[5][a],直至1943年為止[6]。1941年底,泰國決定停止與日軍戰鬥,並准許日軍在泰國通行,同時以泰國為基地,攻擊英屬緬甸和馬來亞,令泰國成為軸心國的一員。然而他納反對這個決定,於是他加入了抵抗日本人的「自由泰人運動」,該運動獲得英國136部隊和美國戰略情報局的支援[4][7]。1945年2月時,他是東南亞盟軍司令部駐錫蘭康提秘密代表團的團員[6]。
二戰結束後,他先是擔任泰國駐美國大使館代辦、泰國駐印度大使館代辦等數項外交職務[6],之後在1950年在紐約市當選聯合國亞洲和遠東經濟委員會(亞遠經委會)主席[8],1952年任滿後又出任泰國常駐聯合國副代表[9],並於1957年升任泰國駐美大使。1959年2月10日,他納獲任命為外交部部長,從此加入泰國政府,和作風專制的首相沙立·他那叻共事[4]。擔任外長期間,他在1962年3月與美國國務卿迪安·臘斯克簽署聯合公報,是為《臘斯克-他納協定》,協議中美國承諾將支援泰國,應對泰國泰國共產黨可能發動的進攻,後來泰國還准許美國使用其軍事基地,支援美軍參加越南戰爭和老撾內戰。雖然這只是一份非正式協定,不過泰國視之為雙邊協議,對此非常重視[10][11]。此外,他也促進了東南亞的區域和解與合作[12],例如他在1960年代推動東南亞聯盟(Association of Southeast Asia, ASA)的籌備工作[13],參加東南亞條約組織的會談[14],並成為促使馬來西亞與印度尼西亞和解的關鍵人物。他納在東南亞國家聯盟(東盟)的成立過程中也作出了重大貢獻,為了答謝他的努力,各國代表最終決定在曼谷舉行東盟的成立儀式[12]。1967年8月8日,他納代表泰國和馬來西亞、印尼、新加坡和菲律賓外長在曼谷的外交部大樓簽署《東盟宣言》,正式宣告東盟的成立[15]。
1968年美國總統林登·詹森宣布將與越南民主共和國(北越)議和,泰國政府內部對泰美關係前途也開始分歧。時任首相他儂·吉滴卡宗認為泰國應該和菲律賓、大韓民國等國結盟,對抗共產黨,然而他納認為美國即將退出東南亞,所以閣僚應該構思新的辦法[16]:239-240, 242,同時他也主張泰國應該和中華人民共和國建交。結果他儂在1971年11月發動政變,免去他納的外長職務[12],沒有解釋原因。有說這是因為他納認為泰國應與北京建交[12],但是他納與傳媒的關係欠佳,也沒有出面說明[13]。
被免去外長一職後,他納在1975年開始擔任泰國亞洲理工學院校董會主席,至1996年卸任,期間學院既能不斷擴建校舍,也能維持財政穩定。他於1979年投身國內政壇,擔任民主黨主席,並於1980年至1982年期間兼任炳·廷素拉暖政府的副首相[8],直至在1982年退出政壇為止[12],他納在2014年慶祝其100歲壽辰[4],後於2016年3月3日在曼谷逝世,死後按照佛教儀式火化[17]。時任泰國外交部長敦·帕馬威奈和他生前的同僚都稱讚他是一位有遠見的外交家,無論是擔任外交職務、政府職務還是黨職都捍衛了國家的利益,對國家建樹良多,值得尊敬[15]。
個人生活
編輯除了泰語,他納還會說一口流利的法語,並在出使印度期間磨練了自己的英文水平[13]。他的妻子茉莉(Molee)是新加坡開埠初期的華人社群領袖、商人、原暹羅駐新加坡總領事陳金鐘的孫女[18][19]。兩人育有三名子女和四名孫子女,他納逝世時尚有兩名子女在世[20]。
榮譽
編輯泰國勳銜
編輯- 內政服務獎章(亞洲)(1943年12月16日[21])
- 特等泰皇冠勳章(1959年12月16日[22])
- 二等拉瑪九世王徽勳章(1960年2月23日[23])
- 特等白象勳章(1960年12月14日[24])
- 邊務獎章(1963年5月16日[25])
- 杜沙迪·瑪拉人文科學獎章(1966年7月8日[26])
- 查克拉帕迪·瑪拉獎章(1966年12月19日[27])
- 一等朱拉隆功勳章(1968年5月15日[28])
外國榮譽
編輯- 意大利共和國功績大十字騎士勳章(意大利,1960年9月22日[29])
- 聖米迦勒及聖喬治爵級大十字勳章(英國,1961年[30])
- 聯邦星級十字勳章(德國,1961年[30])
- 基督騎士團大十字勳章(葡萄牙,1961年[30])
- 丹麥國旗大十字勳章(丹麥,1961年[30])
- 聖奧拉夫大十字勳章(挪威,1961年[30])
- 皇家北極星爵級大十字勳章(瑞典,1961年[30])
- 庇護九世大十字騎士大綬勳章(梵蒂岡,1961年[30])
- 利奧波德大綬帶勳章(比利時,1961年[30])
- 法國榮譽軍團大十字勳章(法國,1961年[30])
- 櫟樹王冠大十字勳章(盧森堡,1961年[30])
- 大綬景星勳章(中華民國,1962年5月21日[31])
- 護國瑪哈拉惹勳章(馬來亞,1962年[32])
- 勳一等旭日大綬章(日本,1963年[33])
- 喬治一世大十字勳章(希臘,1963年[34])
- 一等金磬(南越,1964年[35])
- 青條勤政勳章(韓國,1966年[36])
- 特種大綬景星勳章(中華民國,1967年3月27日[37])
備註
編輯參考資料
編輯- ^ สิริลักษณา คอมันตร์. แต่พ่อที่รักของลูก (Thanat Khoman: The Formative Years) พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ: เอมี่ เอ็นเตอร์ไพรส์. 2010: 60. ISBN 9789744018243 (泰語).
- ^ Candee, Marjorie Dent (編). Current Biography Yearbook. New York: H. W. Wilson Company. 1958: 226. ISBN 978-0-8242-0124-1.
- ^ Thai Foreign Minister to Lecture at Gaston. The Hoya (Washington D.C.: Georgetown University). 1968-10-24: 3.
- ^ 移至: 4.0 4.1 4.2 4.3 Atthakor, Ploenpote. Country mourns loss of Thanat, a man of principle. Bangkok Post (The Post Publishing). 2016-03-05: 9 [2016-07-03]. (原始內容存檔於2016-07-08).
- ^ Thailand's Asean co-founder passes away. The Nation (Bangkok: The Nation Multimedia Group). 2016-03-04 [2016-07-03]. (原始內容存檔於2016-08-17).
- ^ 移至: 6.0 6.1 6.2 6.3 Stowe, Judith A. Siam Becomes Thailand: A Story of Intrigue. London: C Hurst & Co. 1991: 377. ISBN 978-0-8248-1393-2.
- ^ Reynolds, E. Bruce. Thailand's Secret War: OSS, SOE and the Free Thai Underground During World War II. Cambridge Military Histories. Cambridge University Press. 2004. ISBN 978-0-521-83601-2.
- ^ 移至: 8.0 8.1 Emeritus Chairman of AIT Board of Trustees H.E. Dr Thanat Khoman passes away. Bangkok: Asian Institute of Technology. 2016-03-03 [2016-07-03]. (原始內容存檔於2016-08-07).
- ^ List of Former Ambassadors. New york: Permanent Mission of Thailand to the United Nations. 2015 [2016-07-03]. (原始內容存檔於2019-09-17).
- ^ Smith, Louis J.; Herschler, David H. Foundations of Foreign Policy, 1969-1976. Foreign Relations of the United States I. Washington, D. C.: Office of the Historian, U.S. Department of State. 2003: 181–182 [2016-07-04]. (原始內容存檔於2016-08-22).
- ^ Kislenko, Arne. The Vietnam War, Thailand, and the United States. Jensen, Richard; Davidann, Jon; Sugita, Yoneyuki (編). Trans-Pacific Relations: America, Europe, and Asia in the Twentieth Century. Perspectives on the twentieth century. Westport, CT: Praeger Publishers. 2003: 224. ISBN 0-275-97714-5.
- ^ 移至: 12.0 12.1 12.2 12.3 12.4 Liow, Joseph Chinyong; Leifer, Michael. Dictionary of the Modern Politics of Southeast Asia. Oxon: Routledge. 2014-11-20: 370 [2016-02-14]. ISBN 978-0-415-62532-6. (原始內容存檔於2016-08-18).
- ^ 移至: 13.0 13.1 13.2 Faulder, Dominic. Thanat Khoman, Thailand's Cold War foreign minister, founder of ASEAN, passes away at 102. Nikkei Asian Review (Bangkok: Nikkei Inc.). 2016-03-04 [2016-07-04]. (原始內容存檔於2016-03-04).
- ^ SEATO May Decide War Or Peace. Pittsburgh Post-Gazette (Bangkok: Associated Press). 1961-03-26: 6 [2013-05-29].
- ^ 移至: 15.0 15.1 Wong-Anan, Nopporn; Kamjan, Chananthorn. Regional bloc 'is Thanat's main legacy'. Bangkok Post (The Post Publishing PLC). 2016-03-05: 1 [2016-07-04]. (原始內容存檔於2016-07-08).
- ^ D. R. SarDesai. Southeast Asia: Past and Present. Boulder, CO: Westview Press. 2010. ISBN 978-0-8133-4434-8.
- ^ Former Thai foreign minister Thanat Khoman dies at age 101. South China Morning Post (Bangkok: Associated Press). 2016-03-04 [2016-07-04]. (原始內容存檔於2020-11-08).
- ^ สิ้นแล้ว! ถนัด คอมันตร์ ด้วยโรคชรา อายุ 102 ปี. The Nation Broadcasting Corporation Limited. 2016-03-03 [2016-03-03]. (原始內容存檔於2017-09-25) (泰語).
- ^ 謝燕燕. 墓园树立说明匾牌 双语介绍先贤成就. 聯合早報 (新加坡報業控股). 2014-03-30: 6.
- ^ Paddock, Richard C. Thanat Khoman, 101, Thai Diplomat, Is Dead. The New York Times (Bangkok). 2016-03-08: B15 [2016-07-04]. (原始內容存檔於2020-10-30).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่องพระราชทานเหรียญช่วยราชการภายใน (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 60 (42). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 2531. 1943-08-10 [2021-09-09]. (原始內容存檔 (PDF)於2021-07-09) (泰語).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 74 (ตอน 115 ง ฉบับพิเศษ). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 24. 1959-12-16 [2016-07-04]. (原始內容存檔 (PDF)於2016-03-03) (泰語).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญรัตนาภรณ์ (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 77 (15). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 559. 1960-02-23 [2021-09-09]. (原始內容存檔 (PDF)於2021-09-08) (泰語).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์ (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 77 (ตอน 102 ง ฉบับพิเศษ). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 22. 1960-12-14 [2016-07-04]. (原始內容存檔 (PDF)於2016-03-04) (泰語).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญราชการชายแดน (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 80 (53). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 1449. 1963-05-16 [2021-09-09]. (原始內容存檔 (PDF)於2021-08-26) (泰語).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญดุษฎีมาลา เข็มศิลปวิทยา (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 83 (ตอน 58 ง ฉบับพิเศษ). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 5. 1966-07-08 [2016-07-04]. (原始內容存檔 (PDF)於2016-03-04) (泰語).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเหรียญจักรมาลาและเหรียญจักรพรรดิมาลา (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 83 (ตอน 114 ง ฉบับพิเศษ). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 850. 1966-12-19 [2021-09-09]. (原始內容存檔 (PDF)於2019-10-19) (泰語).
- ^ แจ้งความสำนักคณะรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานเครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 85 (ตอน 44 ง ฉบับพิเศษ). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 24. 1968-05-15 [2021-09-09]. (原始內容存檔 (PDF)於2020-10-10) (泰語).
- ^ KHOMAN S.E. Thanat. Roma: Presidenza della Repubblica. [2021-09-08]. (原始內容存檔於2021-09-08) (意大利語).
- ^ 移至: 30.00 30.01 30.02 30.03 30.04 30.05 30.06 30.07 30.08 30.09 แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 78 (58). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 1689-1690. 1961-07-18 [2021-09-08]. (原始內容存檔 (PDF)於2021-07-09) (泰語).
- ^ 總統令 (PDF). 總統府公報 (臺北市: 總統府第三局). 1962-05-22, (1333): 1 [2021-09-07]. (原始內容存檔 (PDF)於2021-09-08). 參數
|magazine=
與模板{{cite journal}}
不匹配(建議改用{{cite magazine}}
或|journal=
) (幫助) - ^ Senarai Penuh Penerima Darjah Kebesaran, Bintang dan Pingat Persekutuan Tahun 1962 (PDF). Kuala Lumpur: Bahagian Istiadat & Urusetia Persidangan Antarabangsa. 1962 [2016-07-04]. (原始內容存檔 (PDF)於2019-02-14) (馬來語).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 80 (97). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 2269. 1963-10-01 [2021-09-09]. (原始內容存檔 (PDF)於2021-07-09) (泰語).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 80 (101). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 2355. 1963-10-15 [2021-09-09]. (原始內容存檔 (PDF)於2021-07-09) (泰語).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 81 (88). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 2393. 1964-09-15 [2021-09-09]. (原始內容存檔 (PDF)於2021-07-09) (泰語).
- ^ แจ้งความสำนักนายกรัฐมนตรี เรื่อง พระราชทานพระบรมราชานุญาตประดับเครื่องราชอิสริยาภรณ์ต่างประเทศ (PDF). ราชกิจจานุเบกษา 83 (ตอน 87 ง ฉบับพิเศษ). สำนักพิมพ์คณะรัฐมนตรีและราชกิจจานุเบกษา: 19. 1966-10-01 [2021-09-09]. (原始內容存檔 (PDF)於2021-07-09) (泰語).
- ^ 總統令. 總統府公報 (臺北市: 總統府第三局). 1967-03-28, (1839): 1 [2021-09-07]. (原始內容存檔於2021-09-07). 參數
|magazine=
與模板{{cite journal}}
不匹配(建議改用{{cite magazine}}
或|journal=
) (幫助)